Nieuws

In Memoriam Foppe Jan Montsma, 28 mei 1934 – 8 mei 2025

Foppe Jan Montsma (1934-2025)

Op de website hebben we al aandacht besteed aan het plotselinge overlijden van ons zeer gewaardeerd lid Foppe Jan Montsma. Op de Dies-viering afgelopen december gaf hij ons te kennen dat hij zijn lidmaatschap ging opzeggen. Niet omdat hij het niet meer naar zijn zin had bij DD, integendeel, maar omdat het hem steeds zwaarder viel op de avonden of op de zaterdagen de gang naar het Nationaal Schaakgebouw te maken. Als voorzitter heb ik hem nog aangeboden desgewenst eens op te halen en terug te brengen zodat hij contact kon houden met zijn geliefde DD. Dat leek op een vergelijkbaar gebaar van hem in mijn richting toen ik net lid was geworden van DD. Hij vroeg mij toen om mee te spelen in een jaarlijks door hem georganiseerd toernooi in zijn geliefde Frankrijk. Een mooi gebaar dat paste bij zijn natuurlijke aard van vriendelijkheid. Maar dat gold veel minder op het schaakbord waar hij mij enige keren het vuur aan de schenen heeft gelegd. Ik ga Foppe Jan zeer missen als beminnelijk lid en mens.

Gosse Romkes (vz. DD), namens het bestuur

Twee andere leden voegen graag iets aan dit memoriam toe, eerst Jan Willem Koelmans en daarna grootmeester John van der Wiel.

Jan Willem verhaald:

Foppe Jan was een herintreder. Jarenlang niet geschaakt vanwege werk en gezin. Na zijn pensionering werd hij echter lid van DD. Al snel konden we het goed met elkaar vinden. Maar bij elkaar over de vloer komen deden we nog niet. Dat veranderde in 2019. In maart ging de telefoon. Het was Foppe Jan. "Ik hoor van een clubgenoot dat je geveld bent door een hernia. Wil je wat vluggeren? Dat leidt misschien af." Een voorstel dat ik graag aannam. De weken daarna volgden er meerdere sessies, waarbij het schaken werd afgewisseld met small talk over de schaakwereld en big talk over de ‘echte’. De meegebrachte wijn vloeide daarbij rijkelijk. Niet vreemd natuurlijk voor een ‘halve fransoos’… Het waren waardevolle momenten in een toch duistere periode.

Een jaar eerder speelden wij samen in ‘Team Oranje’ tijdens het wereldkampioenschap voor teams in Radebeul. In het spelershotel hadden we kamers tegenover elkaar. Dat heb ik geweten. De partijen begonnen op het onchristelijke tijdstip van 09:30. Om half acht werd er daarom al stevig op de deur geklopt, dit als eerste waarschuwing. Nadat FJ had ontbeten deed hij het bij terugkomst nog eens dunnetjes over. Er moest gewerkt worden. Het bleek een heilzame werking te hebben: we wonnen als team een riante ratingprijs.

De eerste avond in Radebeul liet Foppe me kennis maken met de geneugten van Chessbase. Dat had ik niet eerder in werking gezien. Zelf gebruikte hij het nauwelijks. Daar zaten we dan ’s avonds in zijn kamer: ik een beetje pluggen in de database en Foppe Jan rustig lezend en nippend van zijn glas. Dierbare momenten.

De laatste anderhalf jaar waren er weer regelmatig snelschaaksessies en analysemiddagen. We deden beiden mee aan het Kennemer open in Heemstede. Thuis werden onze partijen uit dit toernooi grondig bekeken. Het viel me op hoe scherp hij daarbij was. Kort voor zijn overlijden hebben we nog een paar 10 minuten vluggertjes gespeeld. Het werd 2-2. En geloof me: ik heb hem niks cadeau gedaan. Foppe Jan: je laat ons met veel goede en warme herinneringen achter.

En John laat weten:

Foppe Jan heeft, evenals mijn moeder,  net niet de 91 gehaald. Hij zou zeker nog vaak op de club verschenen zijn, als zijn mobiliteit niet drastisch verslechterd was.

Apart genoeg heb ik hem vooral in Frankrijk wat beter leren kennen. Ik vind het veel gepaster om in de komende DD-seizoenskroniek een lijviger verhaaltje over Foppe Jan te schrijven. Daarom beperk ik me hier tot enkele woorden die hem goed kenmerken.

Erudiet, reislustig, schaak-gepassioneerd, ondernemend, stoer en koppig (want Fries!), wijnkenner en levensgenieter. En een vriend.